5 september 2018 – Kernbeding of niet, dat is de vraag

Algemene voorwaarden zijn volgens artikel 6:231 onder a BW ‘een of meer bedingen die zijn opgesteld teneinde in een aantal overeenkomsten te worden opgenomen, met uitzondering van bedingen die de kern van de prestaties aangeven, voor zover deze laatstgenoemde bedingen duidelijk en begrijpelijk zijn geformuleerd’. Uit deze omschrijving volgt dat een beding geen kernbeding mag zijn, of zoals geformuleerd in de wettekst: het beding mag niet de kern van de prestatie aangeven.

Als vuistregel geldt dat onder kernbedingen moet worden verstaan bedingen die samenvallen met de essentialia zonder welke een overeenkomst, bij gebreke van voldoende bepaalbaarheid van de verbintenissen, niet tot stand komt. Anders gezegd: als kernbedingen zijn te beschouwen bedingen die (een van de) hoofdverbintenissen definiëren. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de te betalen (koop)prijs, de te kopen zaak, de inhoud van een opdracht, een minimale afnameverplichting, de omvang van de gehuurde ruimte, enzovoort.

Kort en goed: vormt het beding een kernbeding, dan is het beding niet als algemene voorwaarde in de zin van artikel 6:231 onder a BW aan te merken. Of een beding wel of niet als algemene voorwaarde heeft te gelden, heeft onder andere gevolgen voor de aanvaarding en de toepasselijkheid daarvan.

Immers: voor de totstandkoming van een overeenkomst is een aanbod en de – expliciete – aanvaarding daarvan vereist. Dat laatste geldt niet als sprake is van “echte” algemene voorwaarden, die veel gemakkelijker cq sneller van toepassing zijn. Als een overeenkomst wordt verpakt als algemene voorwaarde(n) kan gebruik – of eigenlijk: misbruik – worden gemaakt van voornoemde, wettelijk geregelde, snelle toepasselijkheid. Dat gebeurt in de praktijk nog wel eens. Daarbij loopt de gebruiker van de “algemene voorwaarden” het risico dat hij uiteindelijk – als het er op aan komt – geen beroep kan doen op de inhoud van de – als algemene voorwaarden gepresenteerde – overeenkomst. Zie daarover een recent arrest van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.